Beta Balığı Bakımı & Beta Balığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Cinsiyeti erkek olan iki erkeğinin bir akvaryumda birbirlerine zarar verecek şekilde kavga edebilmelerinden dolayı beta balıklarına “kavgacı siyam balığı” da denmektedir. Etçil beslenen bir balık türüdür. Latince ismi Betta splendens olan beta balıklarının genel ihtiyaçları karşılanıp, uygun akvaryum ve ortam sağlandığı sürece akvaryumda yetiştirilmeye müsaittir. Şimdi gelin beta balıkları hakkında bilinmesi gereken tün bilgileri en ince ayrıntısına kadar açıklayalım.

Beta Balığı Tarihçesi

Beta balıklarının anavatanı Tayland’dır. Bilinen en eski akvaryumda yaşayabilen balık türlerinden bir tanesidir. 1438 yılında Tayland sınırlarında hüküm sürmüş Sukhothai Krallığı’na bağlı Sukhothai hanedanının da beta balığı yetiştirdikleri bilinmektedir. Beta balığının ilk evcilleşme süreci pirinç ekip, biçen çifçilerle başlar.Renkli beta balıklarının üretimi ve Avrupa’ya ilk geliş hikayesi ise çok ilginçtir.Siyam Kralının çok yakın arkadaşlarından biri olan, Danimarkalı bilim adamı Dr. Theodore Contor, yetiştirmek üzere kraldan 1 çift Siyam balığı alır. Bu yetiştirdiği balıklardan bazılarını 1896 yılında bazılarını ise 1910 yılında Almanya’ya göndererek, Beta balıklarının ilk Avrupa macerası böylece başlamış olur. Almanya’ya gelen bu balıklar daha sonra da Amerika’ya Frank Locke isimli birisi tarafından gelirken, Beta balıklarının bir tanesinin diğerlerinden farklı olduğunu görür. Bu farklılık diğer beta balıklarının aksine balığın renkli olmasından kaynaklanmaktadır. Günümüzdeki çok renkli beta balıklarının meydana gelmesi işte o zamandan günümüze beta balıklarının farklı türlerinin çiftleşmesiyle oluşmuştur. 

Beta balıkları, etçil olarak beslenen 2-5 yıl arasında yaşayan ve yetişkinlerinin boyu 5-6 cm civarında, dev beta balığı olarak adlandırılan türlerinin boyları ise 12 cm’ye kadar olabilen balık türüdür. Doğumundan 6 ay sonra yetişkinliğe erişirler. Beta balıkları doğal ortamlarında sinek larvaları, solucan gibi etten protein alabilecek küçük canlıları yiyerek beslenirler. Erkekleri oldukça saldırgandır. Hatta o kadar saldırandır ki 2 erkek beta balığı karşılaştığında birbirlerine saldırmaları sonucu birisinin ölümüyle sonuçlanabilmesi olağan dışı bir durum değildir. Bu durumu gözlemlemek için bir ayna ile kendilerine gördüklerinde tepkisini inceleyebilirsiniz.  Dişileri ise erkeklerinin aksine saldırgan değildir. Beta balıklaının solungaç sistemi, labirent denilen özel bir durum sebebiyle, sudaki oksijeni daha verimli kullanmalarını ve su dışında da havadan oksijen alabilmelerini sağlar. Bu durum neticesi ile beta larvası 1 aylık olduktan sonraki döneminde yaklaşık olarak 20-40 saniyede bir ağzını suyun üstüne çıkararak havadaki oksijeni kullanırlar. 

Beta balıkları akvaryumda beslenmeye müsait bir balık türü olmasına rağmen güzel desenli olması ve uzun yaşaması için bir takım şeylere dikkat etmemiz gereklidir. 
Öncelikle beta balıkları ılık suları severler. Bunun için, su sıcaklığı 22-28 derece arasında olması sağlanmalıdır. Beta balıkları sert su aksine yumuşak suları severler. Yumuşak suyu ayarlamak için özel olarak tasarlanmış ozmos teknolojisinden yararlanılarak çeşme suları yumuşatılabilir. Aynı zamanda suyun Ph dengesi ise 6-8 arasında olması gerekmektedir. Ancak beta balığının daha canlı gözükmesi için suyun Ph dengesi asidik olması sağlanmalıdır. Akvaryum boyutu ise beta balığının ergenlik döneminde de akvaryuma sığabilecek ve rahat dolaşabilecek ölçüde olması strese girmemesi açısından önemlidir. 
Beta balıklarının bir ayna karşısında yüzgeçlerini açarak bir anda saldırı pozisyonuna geçtiğini söylemiştik. Bu özelliğinden faydalanarak, Beta balığının tüm kaslarının çalışması ve uzun ömürlü olmasını sağlamak için günde 15-20 dakika aynada kendisini göstererek antreman yapması sağlanabilir. Bu sürenin çok uzun olması tavsiye edilmez. Çünkü bu sefer Beta balığı duyarsızlaşarak artık aynaya tepki vermemeye başlar hatta korkamasına neden olabilir. 

Erkek beta balıkları dişi beta balıklarına göre daha cüsseli, kuyruk ve yüzgeçleri daha büyüktür. Ancak bu özellikleri asla bir cinsiyet belirleme yöntemi değildir. Çünkü dişi cüssesinde olup da erkek cinsiyetine sahip beta balıkları da bulunmaktadır. Beta balıklarında cinsiyet belirlemedeki en kesin yöntem, dişi beta balıklarının sindirim kanalının son bölümündeki çıkış deliğinin çevresinde bir iğnenin başı büyüklüğünde beyaz bir nokta görülür. Bu nokta beta balığında var ise kesinlikle bu beta balığı dişidir. Beyaz renkte olan bu nokta kesinlikle erkek Beta balıklarında görünmez. 

Beta balıkları yemek yemeyi çok seven bir balık türüdür. Ancak beslemesi oldukça kolaydır. Petshoplarda ve veteriner kliniklerinde protein ağırlıklı olarak bulunan özel Beta Balık yemleri bulunmaktadır. Bu yemleri alırken dikkat edilmesi gereken nokta, Beta balıkları etçil olarak beslendikleri için, yemin içerisindeki protein miktarı yüksek olmalıdır. Beta balıkları azar azar yem vererek besleme yapılmalıdır.

Beta Balıklarında Üreme

Erkek beta balığının dişi beta balığını sarması ile çiftleşme gerçekleşir. Bu sarılma dişide yumurta dökümü bitinceye kadar devam eder. Genellikle erkek ve dişi Beta balığı birlikte yumurtaları yuvaya taşır. Yumurtası biten dişi Beta balığını erkek Beta balığı yuvadan uzaklaştırır. Eğer Beta balıklarının bulunduğu akvaryum küçük ise yumurta dökümünden sonra dişi beta balığı farklı bir akvaryuma alınmalıdır. Erkek bu süreçte yumurtaları ağzına alarak karıştırır. Döküleln yumurtaları tekrar yuvaya taşır. Ağzı ile köpükler yaparak yuvanın dağılmasını önler. Bu işlemi 24 saat boyunca gerçekleştirir. Bu sebepten dolayı gece akvaryumun hafifçe aydınlatılmasında fayda vardır. Yumurtaların tam anlaıyla açılması 48 saat sürer. Yumurtadan sağlıklı bir şekilde çıkan yavrular tam anlamıyla yüzemedikleri için suyun üstüne  çıkabilirler. Bu durumda da yine erkek beta balığı yavruları ağzına alıp yuvaya taşır. 2-3 gün içerisinde ise yavrular tam anlamıyla yüzmeye başlarlar. Yüzmeye baladıkları anda, erkek beta balığını akvaryumdan yavruları yemesini engellemek amacı ile ayırmak doğru bir karar olacaktır. Yavru betalara artık bu süreçten sonra yem verilmeye başlanmalıdır. Çünkü artık yumurtadan aldıkları besin tükenmiştir. Yavrulara ilk dönemlerde canlı yem verilmelidir. Yaklaşık olarak 20 günlük olmadan yavru Beta balıkları kuru mama yemezler. Bu sürece kadar canlı yem ile beslenmeleri sağlanalı ve yavruluktan yetişkinliğe geçinceye kadar süreçte suyun yumuşaklığına ph dengesine özenle dikkat edilmelidir.  
Dişi Beta balıkları tek seferde 800’e yakın yumurta bırakabilirler. Ancak bunlardan büyük bir kısmı kırılmaz ve yavru dünyaya gelmez. Kırılmayan yumurtaları erkek Beta balığı yiyerek ortamdan kaldırır ve suyun kirlenmesini önler. 

Akvaryumda Beta Balıklarının Birlikte Yaşayabildiği Türler

Erkek Beta Balıkları hırçın bir balık türü olmasına rağmen dişi Beta balıkları farklı türlerle de akvaryumunuzun büyüklüğüne göre yaşayabilirler. Bunlara Farklı türlerdeki Beta balıkları, Çöpçü balıkları, Neon Tetralar örnek verilebilir. 

Önemli Uyarı